Η φωνολογική ενημερότητα είναι μια μεταγλωσσική ικανότητα που βοηθάει το παιδί να μεταβεί ομαλά από τον προφορικό στο γραπτό λόγο κατά την είσοδό του στο Δημοτικό σχολείο.
Παρακάτω αναφέρονται 6 + 1 ασκήσεις που μπορεί να εξασκήσει κάθε γονέας με το παιδί του ώστε να επιτύχει αυτή την μετάβαση.
Δίδεται έμφαση στην ακουστική επεξεργασία και όχι στην γραφή. Όλες οι δραστηριότητες που αναφέρονται απευθύνονται σε παιδιά νηπιαγωγείου. Δεν προϋποθέτουν την ανάγνωση ή την οπτική αναγνώριση των γραμμάτων.
Προσθήκη αρχικής συλλαβής
Παίξτε με τις λέξεις και τις συλλαβές. Προσθέστε συλλαβές στην λέξη δημιουργώντας νέες λέξεις!
Για παράδειγμα απευθύνεστε στο παιδί λέγοντας του : «Αν προσθέσεις την φωνούλα «κα» μπροστά από την λέξη «ράβει» ποια λέξη δημιουργείται; «Καράβι!»
Άλλα παραδείγματα είναι :
‘Κα’+Μήλα
‘Ζα’+Χαρη
΄Κα΄+Ραβει
΄Λε΄+Μονη
΄Θυ΄+μόνη
΄Μα +Νικη
΄Τι΄+ Μονη
Απαλοιφή αρχικής συλλαβής
Λέξεις και συλλαβές. Αφαιρέστε συλλαβές από την υπάρχουσα λέξη δημιουργώντας μία νέα λέξη!
Δηλαδή ρωτάτε το παιδί «Αν αφαιρέσεις την φωνούλα «κα» από την λέξη «καράβι» ποια λέξη δημιουργείται; «Ράβει!»
Παραδείγματα όπως:
Χωράφι [Ράφι]
Φόρεμα [Ρέμα]
Σέλινο [Λύνω]
Μαχαίρι [Χέρι]
Βαλίτσα [Λίτσα]
Κασέλα [Σέλα]
Μασέλα [Σέλα]
Απαλοιφή αρχικού φωνήματος
Διασκεδάστε με τις λέξεις και τις φωνήματα. Αφαιρέστε το αρχικό γράμμα από την λέξη δημιουργώντας νέες λέξεις!
-Αν αφαιρέσεις το γράμμα «κ» από την λέξη «κλείνω» ποια λέξη δημιουργείται; -«Λύνω»
Παραδείγματα όπως:
Σκούπα
Παλατι
Κλινω
Κλαμα
Αλογο
Γάλα
Τώρα
Εύρεση λέξεων απο τα γράμματα της αλφαβήτου
-Να σκεφτούμε λέξεις που αρχίζουν από τα γράμματα της αλφαβήτου!
-Α- Αλεπού! Β- Βάζο!
Εύρεση λέξεων με την ίδια αρχική συλλαβή
-Ας βρούμε λέξεις που αρχίζουν από την ίδια φωνούλα!
– Λέω “Κότα” λες “Κόβω!”
Εύρεση λέξεων με την ίδια τελική συλλαβή
-Να ψάξουμε για λέξεις που τελειώνουν με την ίδια φωνούλα!
-Λέω “Κότα” λες “πατάτα!”
Εύρεση λέξεων που ομοιοκαταληκτούν
-Να σκεφτούμε ομοιοκατάληκτες λέξεις!
-Λέω “έλα” λες “κανέλα”!
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι λέξεις από το 1, 2 & 3.
Οι δραστηριότητες αποτελούν μέρος του προγράμματος «Προετοιμάζομαι για την Α’ δημοτικού» του λογοθεραπευτικού κέντρου Έχω Λόγο.
Μαρία Σύνθια Κλάδου, Εξειδικευμένη Θεραπεύτρια Διαταραχών Ροής της Ομιλίας , ιδρύτρια Κέντρου Λογοθεραπείας, Έχω Λόγο.
